సంస్కృత సంధులు
ప్రశ్న: సంస్కృత సంధులు అనగా నేమి?
సమాధానము: సంస్కృత పదముల మధ్య జరుగు సంధులను సంస్కృత సంధులు అందురు.
ఉదా: ముని + ఇంద్రుఁడు = మునీంద్రుఁడు
సమాధానము: సంస్కృత సంధులు రెండు విధములు.
అవి: 1. స్వర సంధులు (అచ్సంధులు)
2. హల్సంధులు
ప్రశ్న: స్వర సంధులనగా నేమి? అవి ఎన్ని?
సమాధానము: అచ్చుల మధ్య జరుగు సంధులను 'స్వర సంధులు' అందురు. సంస్కృతంలో స్వర సంధులు ప్రధానముగా 4 విధములు. అవి:
1. సువర్ణ దీర్ఘ సంధి
2. గుణ సంధి
3. వృద్ధి సంధి
4. యణా దేశ సంధి
ప్రశ్న: సవర్ణ దీర్ఘ సంధిని గురించి వ్రాయుము?
సమాధానము: అ, ఇ, ఉ, ఋ లకు సవర్ణములు పరమైనపుడు దీర్ఘము ఏకదేశముగా వచ్చును.
సవర్ణములనగా సమానమైన వర్ణములు. సవర్ణములకు దీర్ఘ మేకాదేశముగా వచ్చు సంధి కావున సవర్ణ దీర్ఘ సంధి అయినది.
'అ' వర్ణానికి 'అ - ఆ' లు సవర్ణాలు
'ఇ ' వర్ణానికి 'ఇ - ఈ' లు సవర్ణాలు
'ఉ' వర్ణానికి 'ఉ - ఊ' లు సవర్ణాలు
'ఋ' వర్ణానికి 'ఋ - ౠ' లు సవర్ణాలు
ఉదా: - "అ" కారము
అ + ఆ --------> ఆ - రామ + ఆలయము -------> రామాలయము
ఆ + అ --------> ఆ - విద్యా + అర్థి -------> విద్యార్ధి
అ + అ --------> ఆ - రామ + అనుజుఁడు -------> రామానుజుఁడు
ఆ + ఆ --------> ఆ - మహా + ఆనందం -------> మహానందం
ఉదా: - "ఇ" కారము
ఇ + ఇ --------> ఈ - కవి + ఇంద్రుడు -------> కవీంద్రుడు
ఇ + ఈ --------> ఈ - కవి + ఈశ్వరుడు -------> కవీశ్వరుడు
ఈ + ఈ --------> ఈ - మహీ + ఈశుడు -------> మహీశుడు
ఈ + ఇ --------> ఈ - మహీ + ఇంద్రుడు -------> మహీంద్రుడు
ఉదా: - "ఉ" కారము
ఉ + ఉ --------> ఊ - భాను + ఉదయము -------> భానూదయము
ఉ + ఊ --------> ఊ - ధేను + ఊధస్యము -------> ధేనూధస్యము (ఆవు పాలు)
ఊ + ఉ --------> ఊ - వధూ + ఉపేతుఁడు -------> వధూపేతుఁడు
ఊ + ఉ --------> ఊ - వధూ + ఊర్మిళ -------> వధూర్మిక (కోడలి ఉంగరం)
ఉదా: - "ఋ" కారము
ఋ + ఋ - ౠ - పితృ + ఋణము ----------> పితౄణము, పితృఋణము
ఋ కారమునకు ఋ కారము పరమగునపుడు దీర్ఘము వికల్పముగా వచ్చును.
పితృ + ఋణము ----------> పితౄణము, పితృఋణము
0 comments:
Post a Comment